xưng hô

 

 

                  *tặng cháu Cúc Phương

Đức Phổ với anh thường vẫn mày - tau

em hô chú - anh đành theo : chú Phổ !

nhưng em chính là con gái Nguyễn Miên Thảo

thì phải gọi anh bằng bác lận - con ơi !

8-2012

hoàng lộc

bài nghi hoặc

sao đừng nhớ được, người ơi
áo bay còn thả mây trời lại đây
tóc trôi bỏ lại sông này
(vẫn trôi tới hết cõi ngày phù du ?)

dẫu cho tình đã mơ hồ
rủi ro thì cũng rủi ro cả rồi
sao mà nguôi nổi người ơi
bóng trăng cố quận soi đời héo hon

những cành khô những cành không
làm sao giữ được linh hồn cho cây ?

1-8-2012

hoàng lộc

tháng bảy nhớ tháng bảy âm

bay bay mưa cũng ra đường
loanh quanh

tháng bảy xá tội vong nhân
vô cùng nhớ mẹ
mẹ ta là mẹ hiền
thì cần gì theo bước Mục Kiền Liên

xe chạy như tên
ta với vệ đường
lũ chim quen trên cây to
ướt mèm tiếng gọi

tháng bảy ngưu lang
mỗi năm đều khóc
một thời em với ta
tháng nào mà chẳng mưa ngâu
cả con đường quen
gặp hoài rét mướt
yêu em vô cùng khổ nhọc
cho đến cuối đời anh

tháng bảy
chưa là tháng bảy âm
mà mặt trời đã tắt

7-2012

hoàng lộc

với áo đấu Leonel Messi

         *để cảm ơn T.
         
áo đầu Messi từ Barcelona - em gửi về nước Mỹ
nhắc nhở một thời anh biết đá banh
mặc chiếc áo còn tưởng mình danh thủ
điệu tango dìu dặt Á Căn Đình

7-2012

hoàng lộc

bài gửi tặng Hội An

hai mươi năm anh đi xa nhà
gió vẫn đứng bồi hồi trên bến phố
em thì đã phôi pha thời con gái
và chọn đời-ở-vậy-nuôi-thơ

hai mươi năm anh bỏ ngày xưa
rất nhiều chuyện trở thành chuyện cũ
gió vẫn thổi không cùng trên bến phố
để bên trời nghe mãi tiếng vi vu
(và lòng anh không bội bạc bao giờ)

ngày tứ xứ đã ra chiều phiêu lãng
biết quê ai không thể quê mình
anh đã gặp bao nhiêu dòng sông lớn
mà sông Hoài cứ thăm thẳm trong anh

em cuối phố và ngọn đèn thức ngủ
vẫn nhọc nhằn chép giữ những câu thơ
có nhiều thứ vẫn bình thường thế đó
để trong em hơ hãi một tình đầu

hai mươi năm quê nhà trăng soi
mỗi nhắc nhớ chắc đau từng kỷ niệm ?
anh biết anh không là dĩ vãng
của em và của phố mờ rêu...

7-2012

hoàng lộc

ở cuối phiêu bồng

rã tan đến nỗi xa lìa
đã bay chiếc lá vào khuya.
phố buồn
đã đòi đoạn
đến đòi cơn
đã rơi chiếc lá - lại còn phải bay

tôi đi hỏi tháng thăm ngày
thời gian là thứ để đày đọa nhau ?
cho dù tình nghĩa thâm sâu
suối sông rồi chỉ làm đau ngọn nguồn

em về
lòng dạ người dưng
áo xưa màu lụa phiêu bồng trong tôi.

7-2012

hoàng lộc

tán gẩu trước sở thất nghiệp hợp chủng quốc

 

thất nghiệp là khi mất việc làm

trai già gái sắc ra sắp hàng

em, Marseille qua, dở tiếng Mỹ

mừng biết ta từng học Pháp văn...

16-7-12

hoàng lộc

và lục bình không thể không trôi

không thể cứ chịu sào khi có tuổi
thuyền vừa xoay và gió nổi sông cuồng
ta chỉ biết ghé đời trên bến bãi
trốn lòng mình (rồi trốn cả tình luôn)

em chi chắc chồng con kia yên ấm ?
để ta vừa tụng đủ một thời kinh
kể như dứt thuở yêu người thê thảm
hai tay không xin cúi lạy ơn tình

ngày sẽ tới và buồn kia quên trớt ?
ta ngu ngơ ngồi đếm những cơ cầu
(không thể đếm những gì đi mất biệt
nên không cần tính lại mỗi dài lâu)

em cũng đã chọn về trên bến phố
nước sông trong hay sông đục (cũng rồi)
thì nước lớn hay nước ròng cũng vậy
và lục bình đã không thể không trôi...

15-7-2012

hoàng lộc

như một lời xin lỗi

(từ blog của Phạm Cao Hoàng)

Tôi có bài thơ viết khoảng năm 1972, đăng ở tạp chí Bách Khoa : bỏ làm thơ đi uống rượu.

đời chẳng còn ai quí kẻ làm thơ
ta mới nản văn chương, ngồi uống rượu...

Chỉ vì... thất tình - tôi đã trôi theo một ý thơ có khi như một bội bạc với biết bao người : em, bằng hữu và độc giả.

Sau khi đi tù về - tôi có hơn 10 năm đi đọc bài thơ này cùng khắp xó xỉnh Quảng Nam và Sài Gòn.

Nơi nào - tôi cũng nhận lấy thật nhiều ân tình của người nghe thơ. Tôi tin đời còn quá nhiều người thương thơ. Niềm tin ấy đã trải dài trên suốt đời thơ tôi.
Bạn học, bạn văn, bạn lính - em và học trò cũ, cũng như người đọc... đã cưu mang tôi, thời tôi hết thời ở Hội An.

Từng tên người trong hàng trăm nên người có thể kể ra, như những nhắc nhở tri ân, không hề là một
tung hô tùy hứng. Làm sao không thể nhớ Văn Bá, Nguyễn Văn Phúc, Nguyễn Phi Nguyện... nuôi tôi ngày ba bữa khi tôi lưu lạc Sài Gòn. Những cuộc rượu của Phan Phải - Phan Ngọc Thanh...Bữa cháo của Ái Niệm, My Uyên. Những lần bồi dưỡng của Thành Tôn, Uyên Hà, Phùng T., Nguyễn Thị Vọng....Những tấm vé xe đò từ đồng lương giáo viên khó khăn của em nữa !....

Ơn vợ chồng Phan Xuân Sinh lo lắng tổ chức thành công Đêm Thơ Tình Hoàng Lộc Boston 1999. Ơn T. góp phần lớn ấn phí cho tập thơ mới đây. Cũng không thể quên những bữa rượu sum vầy của bè bạn chưa từng biết mặt nhau, đây đó trong đời...

Cho dù cao lương mỹ vị - cho dù mâm nghèo dân dã - tôi đến và đi đều rất ấm lòng vì những người yêu thơ và thương quí kẻ làm thơ.

Tôi xin...đọc lại bài thơ - kèm một lời xin lỗi cuối đời....


bỏ làm thơ đi uống rượu


đời chẳng còn ai quí kẻ làm thơ
ta mới nản văn chương, ngồi uống rượu

ba mươi mấy năm đôi lần tình phụ
ta đã ớn rồi con gái con gung
khi giơ roi quất những cuộc tình khùng
ta quất trúng trái tim mình vô tội

ba mươi mấy năm đời ta lở, mỏi
gã Khổng Minh trong truyện cổ buồn hiu
trước đổi dời danh sĩ cũng lêu bêu
hà huống gì ta một thằng say rượu

hà huống gì em lòng non thục nữ
yêu thiên tài, yêu chỉ để làm duyên
nếu thiên tài đúng là những tên điên
chắc dễ nguôi khuây một đời gió thổi..

ta đây bỏ văn chương, tìm quán rượu
bởi chẳng còn ai quí kẻ làm thơ
sợi tình cừu em thả xuống ngày xưa
đã quấn đủ bao nhiêu lần oan nghiệt

cảm ơn tình em hành ta thấm mệt
để yên lòng mê rượu, bỏ văn chương

hoàng lộc

bài tình si cuối

 

sẽ tới một ngày em biết khóc

biết trong đời vắng gã làm thơ

dẫu nơi xa còn chút tro cốt

cũng kiếm đường về lại với quê

là chút hình hài (không thể mất ?)

công cha nghĩa mẹ thuở sinh thành

là chút ân tình (không thể cất)

xin rơi tàn trước ngõ nhà em

em sẽ đi qua và đi lại

ngõ nhà em, bụi đầy gót chân

sẽ có một ngày em phủi  bụi

nhìn hạt tro bám ở quần hồng

20-7-12

hoàng lộc

chút còn trong ký ức

em làm sao còn thấy cái gàu mo trên miệng giếng
cái gáo dừa múc nước chè sôi
cái bát sứ men thô của người đổi nước
của quê anh những thứ ấy, một thời

làm sao em được bồi hồi với tờ thư trong trang sách
tờ thư viết tay trên giấy màu xanh
thư viết dưới ngọn đèn dầu giữa đêm trăng hết
mà rạng ngời những nét đinh ninh

căn nhà cũ tìm không ra dấu tích
phố của em vừa đặt lại tên đường
anh đứng trước sân nhà ai trồng hoa tiểu muội
sao không một lần gặp lại một mùi hương ?

đời đã đổi - đã thêm nhiều thứ mất
như anh với em đây, cũng lạc lìa nhau
bụi cứ phủ vàng hoe ký ức
là chút còn gửi gắm tới muôn sau ?

12-7-2012

hoàng lộc

LAN MAN HỒI ỨC VỀ HOÀNG LỘC

                                      

           *Thấy bài viết này của anh Phạm Đạt Nhân trên blog's đồng hương Quảng Bến Tre.
                             Mang về đây ngay. Và xin chỉnh sửa một số..tam sao thất bổn. HL

          
Tôi với Hoàng Lộc không có duyên thơ cũng không là văn hữu song học chung trường và ở cùng quê (Quảng Nam). Tôi đọc thơ anh, ngâm thơ anh nhiều hơn là những cuộc chuyện trò (bù khú) cùng anh. Dường như anh cũng không biết tôi vì học chung trường nhưng không chung lớp. Anh học trên tôi một lớp. Song tôi thì rất biết anh vì hồi đó anh đã nổi tiếng làm thơ hay từ những năm đầu của bậc Trung học. Xứ Quảng quê tôi là một xứ thơ; nhiều nhà thơ nổi tiếng đã làm thơ hay từ nhỏ như Bùi Giáng, Hoàng Lộc, Tường Linh ..vv..Tôi thích thơ Hoàng Lộc vì thơ anh trung thực với lòng mình; đặc biệt là anh sử dụng ngôn ngữ thơ một cách linh hoạt tài tình nhẹ nhàng như một anh chàng làm xiếc tung hứng tài ba .

Vào những năm 1959- 1960 tôi từ Đại Lộc xuống Hội An học trung học ở trường Trần Quý Cáp; có một thời gian tôi ở trọ ở lò bánh mì bà Xứ gần miếu ông Cọp - Xóm Mới. Từ miếu ông Cọp có con đường mòn dẫn ra nghĩa địa Thanh Minh (*) và ngang nhiều chùa cổ như Phước Lâm, Long Tuyền ...Nhà của Hoàng Lộc ở cách chỗ tôi trọ không xa; có những lần đi học tôi lẻo đẻo theo anh nhưng không dám làm quen với anh vì mặc cảm " học trò nhà quê thấy cức dê kêu thuốc tể, thấy củ nghệ kêu củ gừng " ; hơn nữa lúc đó anh đã nổi tiếng thơ hay trong trường !. Nhớ lại hình ảnh  đó thiệt là giống y như một kẻ tình si vậy !! Dáng người anh cao dong dõng, mảnh khảnh, bước những bước khoan thai sang trọng ..Ôi, tựa như tôi thấy chàng Kim đang "lần bước dặm xanh" vậy !

Thế hệ của chúng tôi hồi đó ít có người vào được Đại học. Bởi hết tú tài là phải vào quân trường :  "Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt, xếp bút nghiên theo việc đao cung"
Trong những năm tháng chinh chiến tôi vẫn đọc thơ anh trên các trang tạp chí nguyệt san, bán nguyệt san. Mặc cho khói lửa chiến tranh, văn học miền Nam thời đó vẫn trăm hoa đua nở về học thuật cũng như về sáng tác. Thật không công bằng và uổng phí khi loại bỏ dòng văn học từ 1954 đến 1975 ở miền Nam !
 
Thơ Hoàng Lộc mãi mãi là thơ tình muôn thuở. Thơ tình Hoàng Lộc luôn có giọng đằm thắm bao dung độ lượng dù bị tình phụ. Mặc dù đôi khi nổi dóa chửi đổng song chỉ thống trách chứ không oán trách :
      

      Cứ mười đứa là cả mười bất nghĩa
      Như ta đây rồi sẽ khổ vì em
     
Trong suốt thời gian ở tù (**) rồi ra tù, thơ anh có giọng u uẩn về tình đời, tình người ..và ( thật là hiếm ) ...lại nghe anh chửi ...đổng  :
     

     Mồ tổ nhà em đồ bất nghĩa
     Một năm hai tháng đã quên rồi
     Ta như con chó không buồn sủa
     Chỉ gầm gừ ngó cuộc tình trôi
   
Nhưng rồi anh cũng lắng lòng nhìn lại mọi chuyện, suy ngẫm cái lẽ vô thường , biến dịch mà chấp nhận đổi thay !.....

     anh từng mặc ca sa- bưng bình bát
     đi quanh cõi đời những được và thua
     một lần qua nhà em anh đứng lại
     nghe nặng đôi tay, anh quay về chùa
     

     mở bình bát ra : trang thư tình em thơm ngát
     anh mới hay mình là đứa chân tu
                                                                                   (khất thực)

Có một số người cho rằng thơ Hoàng Lộc là thơ thất tình. Thật ra thơ Hoàng Lộc không phải là kiểu thơ thất tình của kẻ phàm phu mà là sự hụt hẫng, thất vọng trong tình đời, tình mộng . Nói theo cách nói của Xuân Diệu " Yêu rất nhiều mà chẳng nhận bao nhiêu ". Hoàng Lộc yêu đời, yêu cuộc sống, yêu lý tưởng, yêu cái nhan sắc diễm lệ trời ban của người thiếu nữ; yêu cái mỹ miều hiền thục của các giai nhân - mà giai nhân thường nan tái đắc  (" người như em hồ dễ gặp hai lần "). Không riêng gì Hoàng Lộc, các thi sĩ  đều có một trái tim yêu như thế . Về điều nầy thì nhà thơ Bùi Giáng có một nhận định rất hay : " Người bình thường có thể cưới nhiều vợ mà yêu rất ít; nhưng thi sĩ thì yêu rất nhiều mà vợ thì chỉ có một , có khi lại là  không " . Tình mộng nguy nga, nghĩa đời thành tựu là sự toàn bích là điều hướng lý tưởng mà ai cũng mong  đạt tới. Nhưng " Trải qua một cuộc bể dâu " (Nguyễn Du) ta khó tránh những chuyện đau lòng :
     
     Trước đổi đời danh sĩ cũng lêu bêu
     Hà huống gì ta một thằng say rượu
      
 Một  thân phận là một mảnh đời - với Hoàng Lộc là ...một xó đời !
             ......
     Xó đời ta ơi bút cùn mực nhạt
     Em nhìn lui mới biết chuyện không đành
     Nhưng nếu chút lòng xưa em chẳng khác
     Thì đọa đày ta dễ uổng thân xanh

     Trăm năm đó em vẫn là con sáo
     Thiếu gì đường bay mà phải qua sông
     Tình đến thế mà lưng chừng em bỏ
     Đời thơ ta rồi cũng bỏ lưng chừng

     Vẫn tin được em chưa hề bất nghĩa
     Ta ru ta bằng một tiếng thở dài
     Tình muốn lớn mà lòng em không thể
     Đời phải buồn cho đủ những cơn say
                                                                          (Từ xó đời ta)

Em bất nghĩa mà " vẫn tin được em chưa hề bất nghĩa ". Bởi không phải tại em mà tại tình đời thay trắng đổi đen .            
    
     Ta bức tóc giữa tang điền thương hải
     Phải chi lòng em còn chỗ dung thân
                                                                          (Từ xó đời ta)

Nhớ lúc trước hồi  tôi còn ở Đại Lộc, một số anh em ở Đại Lộc - Quảng Nam  yêu thơ Hoàng Lộc và rất khoái bài thơ " Về Hội An uống rượu đợi người " của anh nên thường tập hợp nhau lại để cùng nhau bình và túy lúy ngâm bài thơ đó vô cùng thích thú. Qua anh Xuân Thống ở Điện Bàn, có lần chúng tôi mời được Hoàng Lộc lên Đại Lộc chơi và hỏi anh một số từ còn hồ nghi trong bài thơ  . Tối hôm đó tại nhà của Nguyễn Giúp chúng tôi được thưởng thức một buổi tiệc thơ ấm cúng do Hoàng Lộc thết đãi mà bây giờ tôi vẫn còn ao ước được thêm một lần lập lại ......Hoàng Lộc đọc cho chúng tôi nghe những bài thơ anh mới sáng tác . Anh vô cùng ngạc nhiên khi nghe tôi ngâm bài thơ " Về Hội An uống rượu đợi người " trong đó có một số từ ngữ bị ...tam sao thất bản ! Anh lại cũng rất khoái chí khi thấy thơ mình bị "xã hội hóa" và trở nên "toàn bích" ( như một số anh em quyết chí khẳng định)!        
  
    VỀ HỘI AN UỐNG RƯỢU ĐỢI NGƯỜI (1)

    Đời nhỏ tưởng chừng dăm hớp rượu
    Ô hay hồn đã chật hồn sầu
    Ta kiếm quẩn quanh trời cố xứ
    Hồng nhan hồng nhan ta chiêm bao

    Nhớ em suốt cả mùa lưu viễn
    Ta đây nào khác đứa cùng đường
    Thế sự nhi nhô loài mắt trắng
    Ngựa què ta cũng mỏi tay cương

    Nhớ em từ độ trăng tròn khuyết
    Quán cuồng hào sĩ lệ rưng rưng
    Như ta há dễ một lần ta khóc ( mà khóc thật )
    Em hát liêu trai khúc nguyệt cầm

    Về đây chợt nhớ Trường Giang rộng
    Ngựa cổ cười khinh mùa phong yên
    Du tử tài hoa anh lỡ vận
    Rượu nồng đâu nỡ đợi tay em

    Cố hương chừ mặc ta say khướt
    Thôi trăng rồi cũng khuất đầu non
    Tình vụn như rượu nồng ta lỡ sặc
    Hồng nhan ơi em có thương giùm

Năm 2003 tôi may mắn được đọc tập thơ "Qua mấy trời sương mưa" của Hoàng Lộc . Và một nỗi xúc cảm đã khiến tôi  cảm tác :
                        
  
    ĐỌC THƠ HOÀNG LỘC QUA MẤY TRỜI SƯƠNG MƯA  
  
    Đọc thơ anh tôi ngắm lại mình
    Về những tháng năm sách đèn nơi phố Hội
    Những bạn bè bao lần rong phố
    Những cuộc tình si ngốc nghếch ngô nghê

    Anh đã nóí giùm tôi mộng đời trai trẻ
    Mộng ngày xanh khanh tướng công hầu
    Những ước mơ thư kiếm một thời
    Nhưng thương hải cũng hoài thương hải

    Mộng không thành về yêu " loài con gái"
    "Con gái con gung" bất nghĩa bất nghì
    Chỉ còn rượu anh tợp vào túy lúy
    Nói ngọng nói ngoa bù lu bù loa

    Hoàng Lộc ơi , 'con nai vàng ngơ ngác '
    Từng thu xưa thu chết lá thu vàng
    Chừ đâu phải thời Xuân thu chiến quốc
    Kẻ sĩ hàn nho môn khách ..đách ai mời !

Mới đây đọc tập thơ "Cho dẫu phù vân" của anh, tôi thấy thơ anh đã rất trầm lắng, càng bao dung và độ lượng . Tuổi tác tuy có già nhưng trái tim anh rất trẻ, vẫn còn tươi nguyên chuyện tình năm cũ; vẫn thủy chung chắt chiu từng kỷ niệm . Giới trẻ ngày nay mấy ai đã yêu và làm thơ yêu đẹp như Hoàng Lộc ?!


PHẠM ĐẠT NHÂN
_______________________________________________________
( * ) nhạc sĩ La Hối đã an nghỉ tại đây
(**) Bị đi cải tạo
(1) bản gốc từ HL :

đời nhỏ tưởng chừng đôi hớp rượu
ai hay sầu chật một hồn sầu
ta kiếm quẩn quanh trời cố xứ
hồng nhan hồng nhan ta chiêm bao

nhớ em nhớ suốt mùa lưu viễn
ta đây đâu khác đứa cùng đường
thế sự nhi nhô loài mắt trắng
ngựa què, ta cũng mỏi tay cương

nhớ em nhớ buổi trăng tàn khuyết
quán cuồng hào sĩ cũng rưng rưng
như ta dễ một lần ta khóc (mà khóc !)
em hát liêu trai khúc nguyệt cầm

về đây chợt ngó trường giang rộng
ngứa cổ cười khinh mùa phong yên
nương tử - tài hoa anh đã cạn
rượu buồn đâu dám đợi tay em

cố hương chừ một ta say khướt
thôi trăng rồi cũng lấp đầu non
tình vụng như rượu nồng, lỡ sặc
hồng nhan ơi, em có thương giùm ?

tặng Quảng Bến Tre

                       
         * tặng hội Quảng mấy chục mạng...

dân Quảng Nam đi đâu cũng ưa lập hội ?
đi đâu cũng cứ nối tình quê ?
hội thơ Bảy Hiền - hội Quảng (hàng mấy ngàn người) ở Cali,
                                      Boston, Atlanta, Dallas...
sao anh cứ nao lòng vì em Quảng... Bến Tre ?

7-12

hoàng lộc

cùng yêu một đứa

nó trải chiếu bỏ mùng
anh làm thơ ca ngợi
yêu em, anh tỏ tình
còn nó ham đám cưới

cuối cùng, nó đã thắng
mang trớt em về nhà
nó làm nên sum họp
để anh hoài chia xa

anh với nó hai việc
(việc nào cũng rất ngu ?)
hai đứa làm hai việc
mà trở nên thâm thù

nó là tay võ nghệ
anh tập tành văn chương
đánh nhau thì quá tệ
sao anh chưa đầu hàng ?

hai người yêu một thứ
thường được thành tri âm
tụi anh yêu một đứa
trâu cột* ghét trâu ăn !

7-2012


hoàng lộc

____________________________
* phương ngữ Quảng : cột = buộc